सहायक मुरव्य परीक्षा मराठी व इंग्रजी ( पेपर पहिला 15 फेब्रुवारी 2014 )

1. ‘देवाने' या शब्दातील प्रत्यय कोणत्या विभक्तीचा आहे?

2. 'क्ष' व 'ज्ञ' गटातील एक जोडी विसंगत आहे, ती कोणती ते पर्यायी उत्तरांतून शोधा.
क्ष ज्ञ
(a) तत्पुरुष समास (i) पहिले पद महत्त्वाचे
(b) द्विगु समास (ii) दुसरे पद महत्त्वाचे
(c) बहव्री

3. रस्त्याने जाताना सावधगिरीने जावे' या वाक्यात नामाचा कोणता प्रकार आला आहे? ते लिहा.

4. (हा प्रश्न आयोगाने रद्द केला आहे.)
'मनस्+पटल' हा कोणत्या संधीयुक्त शब्दाचा विग्रह आहे?

5. अत्तर', 'पेशवा', 'पोशाख' हे शब्द कोणत्या भाषेतील आहेत?

6. अत्यंत' या शब्दाचा संधीविग्रह

7. मराठीतील ‘लिंग व्यवस्थेबद्दल पुढीलप्रमाणे विचार मांडता येतील. जसे
(a) मराठीतील लिंग व्यवस्था ही अत्यंत अनियमित व धरसोडीची आहे.
(b) लिंग ओळखण्यासाठी नामाच्या रूपाचा विचार केला जातो.
(c) प्राणिमात्रांचे लिंग वास्तविक असे नसते
(d) निर्जीव वस्तूंचे लिंग हे

8. शब्दयोगी अव्ययासंबंधी काही विचार पुढीलप्रमाणे
(a) शब्दयोगी अव्यय हा विकारी शब्द आहे.
(b) शुद्ध शब्दयोगी अव्ययामुळे मागील शब्दांच्या अर्थास विशेष जोर येतो.
(c) शब्दयोगी अव्यये सामान्यत: नामांना जोडून येतात.
(d) च', मात्र’, ‘ना' ही स्थलवाचक आहेत. वरील व

9. "जीवाची उलघाल होणे" या वाक्प्रचाराचा समानार्थी वाक्प्रचार कोणता ?

10. खालील विध्यर्थ वाक्य कोणते आहे? अचूक पर्याय ओळखा.

11. 'देवा मला चांगली बुद्धी दे' या वाक्याचा प्रकार ओळखा.

12. मी त्याला खूप समजावले, परंतु त्याने ऐकले नाही. या संयुक्त वाक्यातील विधेय ओळखा.

13. 'मी निबंध लिहीत असे या वाक्यातील काळ ओळखा.

14. खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्द कोणत्या विशेषणासारखा उपयोगात आणला आहे?
‘त्याचा मित्र पुस्तक - विक्रेता आहे.'

15. पर्यायी उत्तरांतील गटाबाहेरचा ‘तद्धित शब्द’ कोणता? .

16. सूर्य' या अर्थाने पुढील शब्द वापरत नाहीत.

17. ‘सामान्यरूपे' ही पुढीलप्रमाणे बदलतात. ती अशी,
(a) अ - कारान्त एकवचनी स्त्रीलिंगी नामाचे सामान्यरूप ए-कारान्त होते.
(b) अ - कारान्त पुल्लिंगी नामाचे सामान्यरूप या - कारान्त होते.
(c) ओ - कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे सामान्यरूप एकवचनात होत नाही.
(d) ए - क

18. 'कर' या धातूपासून मी करी' या एकवचनी पद्यरूपाचे अनेकवचनी रीती भूतकाळात रूपांतर कसे होईल,
बरोबर पर्याय निवडा.

19. रामरावांना इतरांची "स्तुती करण्याची" सवय झालेली आहे. अधोरेखित शब्दासाठी योग्य वाक्प्रचार कोणता ?

20. 'कर्ता' या शब्दातील सिद्ध शब्द कोणता आहे?

21. रमेशचंद्र पुस्तक वाचतो.' या वाक्याचे कर्तरी प्रयोगातून कर्मणी प्रयोगात असे रूपांतर होईल.

22. खालीलपैकी कोणत्या वाक्यात न्यूनत्वबोधक उभयान्वयी अव्यय आहे, पुढीलपैकी बरोबर पर्याय निवडा.

23. खालील पर्यायी उत्तरांतील पर्याप्तिवाचक-संख्यावाचक क्रियाविशेषणाचे पर्यायी उत्तर कोणत्या
उदाहरणात आहे?

24. पुढे काही शब्दसिद्धीचे प्रकार व उदाहरणे 'क्ष' व 'ज्ञ' गटात दिले आहेत. यातील योग्य पर्यायी उत्तर शोधा.
क्ष ज्ञ
(a) तत्सम शब्द (i) घर, पाय
(b) तद्भव शब्द (ii) कलश, क्लेश
(c) देश

25. या व्यक्तीने भरपूर ऐकलेले व वाचलेले आहे. म्हणजेच ती .... आहे.

26. 'त्याने अभ्यास केला' -प्रयोग ओळखा.

27. खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्दाचे पृथक्करण कसे करता येईल?
‘इंग्लंडच्या राजाचे सिंहासन कधीही रिकामे नसते.'

28. 'पांढरे स्वच्छ दात मुखास शोभा देतात. या वाक्यातील उद्देश्य कोणते?

29. खालीलपैकी संयुक्त स्वर कोणता ?

30. खाली दिलेल्या शब्दांप्रमाणे योग्य पर्यायी उत्तर शोधा.
‘क्रियापद वाक्य '

31. 'पुनर्जन्म' हा कोणत्या संधीयुक्त शब्दाचा विग्रह आहे?

32. मराठी ‘उपसर्ग लागन तयार न झालेला शब्द कोणता ते पर्यायी उत्तरातून शोधा..

33. खालील विधानातील अधोरेखित शब्दाचा चतुर्थी विभक्तीचा कारकार्थ कोणता ?
‘लाठीच्या एकेका तडाक्यास त्याने एकेक इसम लोळविला.

34. मला माहीत असतानाही छातीचा व्यापार करून मी जशासतसे उत्तर समोरच्याला दिले' या वाक्यातील
वाक्प्रचार व त्याचा अर्थ काय? खालीलपैकी बरोबर पर्याय निवडा.

35. पर्यायी उत्तरांतील शुद्ध जोडशब्द कोणता?

36. खालील वाक्यातील ‘विधेय पूरक कोणते?
यशोदाने श्रीकृष्णाला लोणी दिले.'

37. आत्यंतिक अभाव' या अर्थाचा वाक्प्रचार खालीलपैकी कोणता आहे?

38. 'क्ष' आणि 'ज्ञ' गटात अनुक्रमे क्रियापदाचा काळ आणि क्रियापदाची आख्याते दिली असून पर्यायी उत्तरांतील
एक उत्तर योग्य असून त्या उत्तरातील चारही जोड्या योग्यरीत्या जुळविल्या आहेत, असे ते पर्यायी उत्तर कोणते ?
'क्ष' (काळ) ‘ज्ञ' (आख्यात)
(

39. त्याचा अर्ज फेटाळण्यात आला. हे होकारार्थी वाक्य विरुद्धार्थी शब्द वापरून नकारार्थी असे होईल.
खालीलपैकी अचूक पर्याय निवडा.

40. प्रयोग विचाराच्या दृष्टिकोनातून खालीलपैकी कोणते एक वाक्य गटाबाहेरचे आहे?

41. उभयान्वयी अव्ययाचा प्रकार ओळखा- 'विजा चमकू लागल्या आणि पावसाला सुरुवात झाली.

42. 'कोठेही गेले तरी मनुष्यस्वभाव सारखाच' या अर्थाची म्हण....

43. जा, ये, उठ, बस, खा, पी वगैरे धातूपासून जी क्रियापदे तयार होतात, त्यांना .... म्हणतात.

44. ‘बिनभाड्याचे घर' कशास म्हटले जाते?

45. श्’, ‘’, ‘स्' यांना .... म्हणतात.

46. ‘उभयान्वयी अव्ययाचा विचार करताना पुढील बाबींचा विचार करावा लागेल
(a) दोन किंवा अधिक वाक्ये जोडणाच्या विकारी शब्दांना उभयान्वयी अव्यय म्हणतात.
(b) प्रधानत्वसूचक व गौणत्वसूचक असे दोन मुख्य प्रकार उभयान्वयी अव्ययात आहेत.
(c) अन्’, ‘आणखी', आणि ही समुच्चयबो

47. खालील पर्यायी उत्तरांतून ‘पररूप संधी' ओळखा.

48. खालील वाक्यातील अधोरेखित शब्द काय दर्शवितात?

49. खालील पर्यायी उत्तरांतील विसंगत शब्द कोणता?

50. खालील वाक्य हे कोणत्या स्थानिक क्रियाविशेषणाचे उदाहरण आहे?
‘ती काय माती गाते!'

51. विरामचिन्हांचा वापर करताना संयोगचिन्हांचा वापर करण्यात येतो तो असा
(A) विधाने- (a) !' या चिन्हाचा वापर करतात
(b) संबोधन दर्शविताना
(c) दोन शब्द जोडताना

52. मराठी प्रयोग व्यवस्थेत' कर्मणी प्रयोगाविषयी पुढील काही मते मांडली आहेत, ती अशी
(a) कर्ता प्रथमांत असतो.
(b) कर्माप्रमाणे क्रियापद असते.
(c) कर्म प्रथमांत असते.
(d) नवीन कर्मणी प्रयोगात' कर्त्याला 'कडून' हा शब्दयोगी अव्यय लावत नाहीत. पर्यायी उत्तरांतून

53. खालील चारी जोड्या योग्य रीतीने जुळवून त्यातील विसंगत जोड़ी कोणती ते सांगा.
‘अ’
(a) तर्क (i) युक्ती
(b) विचार (ii) कल
(c) वळण (iii) अभ्यास
(d) शंका (iv) तरंग

54. खालीलपैकी कोणत्या वाक्यात आत्मवाचक सर्वनाम आले आहे?
(a) मी आपणहन सहलीला जाण्याची तयारी दाखविली.
(b) आम्ही उद्या सहलीला जाऊ.
(c) जनतेला जागृत करणे हे त्यांचे कर्तव्य आहे.
(d) तुम्ही आता सर्वजण घरी जा.

55. खालील विधानातील योग्य उत्तर शोधा.
‘आपले भाषाशिक्षण विविध कौशल्यावर सुरू असते' (a) ऐकणे (b) बोलणे (c) वाचणे (d) फिरणे

56. खालील उतारा वाचून प्र. क्र. 56 ते 60 या प्रश्नांची योग्य ती पर्यायी उत्तरे लिहा.
जगातील नामवंत साहित्यिकांनी साहित्याचे हे विश्व किती संपन्न केलं आहे! ज्ञानदेवांनी ज्ञानेश्वरी लिहिली व तिच्यामधून जीवनाविषयीचं गहन चिंतन प्रकट केलं. नामदेव-तुकोबांनी अभंग ल

57. खालील उतारा वाचून प्र. क्र. 56 ते 60 या प्रश्नांची योग्य ती पर्यायी उत्तरे लिहा.
जगातील नामवंत साहित्यिकांनी साहित्याचे हे विश्व किती संपन्न केलं आहे! ज्ञानदेवांनी ज्ञानेश्वरी लिहिली व तिच्यामधून जीवनाविषयीचं गहन चिंतन प्रकट केलं. नामदेव-तुकोबांनी अभंग ल

58. खालील उतारा वाचून प्र. क्र. 56 ते 60 या प्रश्नांची योग्य ती पर्यायी उत्तरे लिहा.
जगातील नामवंत साहित्यिकांनी साहित्याचे हे विश्व किती संपन्न केलं आहे! ज्ञानदेवांनी ज्ञानेश्वरी लिहिली व तिच्यामधून जीवनाविषयीचं गहन चिंतन प्रकट केलं. नामदेव-तुकोबांनी अभंग ल

59. खालील उतारा वाचून प्र. क्र. 56 ते 60 या प्रश्नांची योग्य ती पर्यायी उत्तरे लिहा.
जगातील नामवंत साहित्यिकांनी साहित्याचे हे विश्व किती संपन्न केलं आहे! ज्ञानदेवांनी ज्ञानेश्वरी लिहिली व तिच्यामधून जीवनाविषयीचं गहन चिंतन प्रकट केलं. नामदेव-तुकोबांनी अभंग ल

60. खालील उतारा वाचून प्र. क्र. 56 ते 60 या प्रश्नांची योग्य ती पर्यायी उत्तरे लिहा.
जगातील नामवंत साहित्यिकांनी साहित्याचे हे विश्व किती संपन्न केलं आहे! ज्ञानदेवांनी ज्ञानेश्वरी लिहिली व तिच्यामधून जीवनाविषयीचं गहन चिंतन प्रकट केलं. नामदेव-तुकोबांनी अभंग ल

61. Choose the antonym for the word underlined in the sentence given : Absolute powers cannot be vested in an individual.

62. Recognize the parts of speech of the underlined words :
Youth is the time when the seeds of character are sown.

63. Choose a suitable replacement for the underlined phrase.
He found the gold coins as he cleans the floor.

64. He is sorrowful, but still hopeful.
Identify the type of the sentence.

65. Make one sentence of the two:
(a) Ann took some photographs (b) Have you seen them

66. It is a very spacious .... for constructing a nursing home.
Pick out the correct word to complete the sentence.

67. 'Very few things are as useful as wood'
Select the alternative which can be the correct comparative degree of the above sentence.

68. Change into Indirect Speech.

69. Complete the following sentence:
Sanatorium is ....

70. Choose the correct meaning of the word underlined.
He is noted for his benevolent nature.

71. Correct the spelling of underlined word:
No physique can cure
(a) physique (b) physic
(c) physics (d) features

72. Choose the correct alternative :
I (am to leave would leave was to leave, was to have left) on Thursday. But on inusuay I had a terrible cold. So decided to wait till Saturday.

73. Identify the group of words spelt correctly :

74. Change into reported speech :
The mother said, "Run away children, do not disturb me."

75. If the usage of a suffix makes the word 'teach' into 'teacher', then which will be the
correct suffix to use for the word 'betray'?

76. Which part of speech the word 'above' belongs to in the given sentence?
The moral law is above the civil.

77. He deals .... dry fruits.
Pick out the correct alternative to complete the sentence.

78. Choose the correct meaning of the idiom underlined in the sentence given.
He got the doors slammed in his face.

79. I need interpreters in my surgery who .... speak Punjabi, Urdu and Gujarathi.
Pick out the correct alternative to make the sentence meaningful.

80. Virdhawal Khade practices in such a way that he will win Gold Medal.
Identify the type of the clause underlined.

81. The best sources of electricity, ...., include water, wind and solar power.
Pick out the correct alternative to complete the sentence.

82. My friend decided to .... in marketing as he wants to be a marketing manager.
(Special) Add the correct suffix to the given word to make the sentence meaningful.

83. You thought it was still six ----?
Pick out the correct alternative to complete the sentence.

84. You must take heart and face life boldly.
Pick out the correct meaning of the underlined phrase.

85. Pick out the correct word to fill in the blank.
I did not know it until you ......

86. (a) Gavaskar was the star of Indian cricket.
(b) An elephant is a wise animal. Pick out the correct sentences.

87. (a) The tallest of the players was injured.
(b) Ram as well as Shyam was present. Identify the correct sentences.

88. Choose the correct alternative.
........ so many books? How are you going to read them?

89. The causal relation between nutritious diet and good health is well known
Pick out the correct meaning of the word underlined.

90. Read the answer options and recognise the type of sentence given.
Let him be taken away.

91. Choose the correct options for the conversion of the following sentence into complex.
Let me alone, and I shall do the work much better.
(a) If you let me alone, I shall do the work much better.
(b) When I am alone, I shall do the work much better.
(c

92. Give the meaning of underlined words.
It won't be long before you have the world, literally at your finger tips and the ability to communicate at work or play.

93. Meena is not highly educated but she has the gift of the gab.
Choose the correct meaning of the underlined part.

94. In the sentence given, state which is the exact meaning of the word 'Race'? The race of ginseng is difficult to find.

95. Find out the clause used in the sentence.
An author who was famous during the freedom struggle lived in that cottage which overlooks the lake.

96. Read the following passage carefully and answer the questions given below it.
"People very often complain that poverty is a great evil and that it is not possible to be happy unless one has a lot of money. Actually, this is not necessarily true. Even a p

97. Read the following passage carefully and answer the questions given below it.
"People very often complain that poverty is a great evil and that it is not possible to be happy unless one has a lot of money. Actually, this is not necessarily true. Even a p

98. Read the following passage carefully and answer the questions given below it.
"People very often complain that poverty is a great evil and that it is not possible to be happy unless one has a lot of money. Actually, this is not necessarily true. Even a p

99. Read the following passage carefully and answer the questions given below it.
"People very often complain that poverty is a great evil and that it is not possible to be happy unless one has a lot of money. Actually, this is not necessarily true. Even a p

100. Read the following passage carefully and answer the questions given below it.
"People very often complain that poverty is a great evil and that it is not possible to be happy unless one has a lot of money. Actually, this is not necessarily true. Even a p